بررسی انواع تجهیزات خاموش کننده آتش + انواع تجهیزات اطفا حریق

پیش گفتار

یکی از مهم ترین عناصر طبیعت، آتش است که از کاربردهای فراوانی برخوردار می باشد اما همین عنصر ضروری، می‌ تواند خطرناک و مسبب بروز حوادث غیرمترقبه باشد. اماکن مختلف در صورت عدم رعایت نکات ایمنی لازم، مستعد آتش‌سوزی خواهند بود که سبب بروز خسارات جانی و مالی زیادی می شوند. امروزه از راهکارهای متنوع و موثری جهت پیشگیری از احتراق و اطفا آن در هنگام بروز حادثه استفاده می شود و آنچه مهم است دانستن این نکته می باشد که ماهیت انواع آتش سوزی ها با یکدیگر متفاوت بوده و تجهیزات خاموش کننده آتش مختص خود را میطلبند. در این مطلب قصد شرح خاموش کننده ها و کاربرد آنها را داریم؛ همچنین این نکته را با شما در میان خواهیم گذاشت که برخی از انواع تجهیزات اطفا حریق برای خاموش کردن یک نوع آتش کارساز است و برای آتش‌سوزی دیگر می تواند بی‌ اثر و یا حتی نامناسب باشد.

انواع کلاس بندی آتش سوزی و روش های خاموش کردن حریق

ماهیت ایجاد آتش سوزی ها با یکدیگر متفاوت بوده و نخستین گام جهت اطفا صحیح و مناسب، شناخت انواع طبقه بندی حریق است تا با استفاده از مواد مناسب، در راستای اطفا حریق اقدام شود. 6 کلاس آتش سوزی به شرح زیر می باشند:

• کلاس A

احتراق با منشا مواد جامد و خشک همچون چوب، کاغذ و منسوجات که استفاده از خاموش کننده مبتنی بر آب مناسب است.

• کلاس B

احتراق با منشا مایعات قابل اشتعال همچون نفت، بنزین و غیره که استفاده از خاموش کننده مبتنی بر گاز کربن دی اکسید مناسب می باشد.

• کلاس C

احتراق با منشا گازهای قابل اشتعال همچون بوتان، متان و غیره که استفاده از خاموش کننده مبتنی بر پودر مناسب می باشد.

• کلاس D

احتراق با منشا فلزات قابل اشتعال همچون منیزیم، آلومینیوم و غیره که استفاده از خاموش کننده مبتنی بر گاز کربن دی اکسید مناسب می باشد.

• کلاس E

احتراق با منشا تجهیزات الکتریکی و برق که استفاده از خاموش کننده مبتنی بر پودر یا کربن دی اکسید مناسب است.

• کلاس F

احتراق با منشا روغن های پخت و پز که استفاده از خاموش کننده مبتنی بر مواد شیمیایی خیس مناسب می باشد.

روش‌های مختلف اطفا حریق

عملیات خاموش کردن آتش با روش های مختلفی قابل انجام می باشد که انواع تجهیزات اطفا حریق، عملکردی بر مبنای آنها دارند. آتش سوزی برای دوام و بقا احتیاج به اکسیژن، حرارت و ماده سوختی دارد؛ بنابراین اگر هر کدام را بتوان حذف کرد و یا کاهش داد یک قدم به اطفا نزدیک تر خواهیم شد.

1. روش خفه کردن یا قطع اکسیژن

با جلوگیری از رسیدن اکسیژن به آتش می توان نسبت به خاموش کردن آن اقدام کرد. بسیاری از تجهیزات خاموش کننده آتش، از این روش برای اطفا بهره می گیرند به خصوص برای مایعات قابل اشتعال، اولین گام قطع اکسیژن می باشد.

2. روش خنک کردن

حرارت یکی از مهم ترین عوامل در گسترش و پایداری آتش سوزی است و چنانچه سعی شود میزان گرمای حریق با روش های خنک کردن پایین بیاید، گام موثری در راستای اطفا برداشته می شود. احتراق ناشی از سوختن جامداتی همچون چوب، کاغذ، پلاستیک و موارد مشابه به راحتی با آب قابل خنک کردن است. توجه شود چنانچه حریق با منشا مایعات قابل اشتعال و یا الکتریسیته باشد، استفاده از آب به عنوان راهی جهت خنک کردن صحیح نمی باشد.

3. روش جداسازی یا قطع ماده سوختنی

با استفاده از انواع تجهیزات اطفا حریق میتوان ماده سوختی را جدا کرد تا بتوان آتش سوزی را مهار نمود. حتی در برخی موارد، همچون احتراق ناشی از مایعات و گازهای قابل اشتعال، می توان شیر اصلی را قطع کرد تا سوخت رسانی متوقف گردد.

قیمت انواع تجهیزات اطفا حریق

تجهیزات اطفا حریق به صورت کلی در چهار دسته تقسیم بندی می شوند که هر بخش شامل تجهیزات مربوط به خود است.

• کپسول اطفا حریق

از مهم ترین و اساسی ترین تجهیزات خاموش کننده، کپسول های آتش نشانی هستند که در انواع متنوع از لحاظ محتویات، کاربرد، وزن و کیفیت در دسترس عموم قرار دارند. نصب این کپسول ها در کلیه ی اماکن ضروری بوده و نقش مهمی را هنگام بروز حوادث ایفا می کند.

• جعبه آتش نشانی یا فایرباکس

جعبه آتش نشانی یکی دیگر از انواع تجهیزات اطفا حریق است که بر روی دیوار به صورت تک درب یا دو درب از جنس فولاد یا استیل نصب می شود و در هنگام آتش سوزی، با استفاده از تجهیزات درون آن همچون قرقره های نگهدارنده شیلنگ آتش نشانی و کپسول های اطفا حریق می توان نسبت به خاموش کردن آتش اقدام نمود.

• سیستم های اطفا حریق

امروزه با توجه به پیشرفت علم و فناوری، شیوه های اعلام حریق و اطفا آن نیز با رشد فراوانی روبرو بوده است. سیستم های مجهز اعلام خطر دود، آتش، حرارت و گازها در کنار سیستم های اطفا همچون اسپرینکلر، کمک شایانی به مقابله با حوادثی همچون آتش سوزی ها می نمایند.

• تجهیزات جانبی اطفا حریق

این بخش شامل انواع تجهیزات موجود در ایستگاه های آتش نشانی همچون مانیتور اطفا حریق و وسایل نصب شده در برخی اماکن همچون شیرآلات و انواع اتصالات آتش نشانی می باشد.

بررسی انواع تجهیزات خاموش کننده آتش

در این بخش به لیستی شامل کلیه ی تجهیزات خاموش کننده حریق اشاره خواهیم کرد که بنابر نوع آتش سوزی، استفاده از آنها انجام می پذیرد. برخی از این تجهیزات، صرفا در اختیار ایستگاه های آتش نشانی است زیرا کار با آنها نیاز به تخصص دارد و نیروهای آتش نشان اقدام به استفاده می نمایند و برخی دیگر، توسط عموم در کلیه ی مکان ها قابل استفاده هستند. این تجهیزات به شرح زیر است:

• کپسول آتش نشانی مهم ترین وسیله اطفا حریق

• اسپرینکلر از تجهیزات خاموش کننده آتش اتوماتیک
• مانیتور اطفاحریق از تجهیزات آتش نشانی
• پتوی نسوز از تجهیزاتخاموش کننده
• جعبه آتش نشانی از تجهیزات عمومی اطفا
• نازل از تجهیزات جانبی اطفا آتش دستی
• قرقره و شیلنگ از تجهیزاتاطفا حریق دستی
• هوزریل آتش نشانی
• آشکارساز حرارتی و دود
• بوستر پمپ های آتش نشانی از تجهیزات ایستگاه های آتش نشانی
• شیر های هیدرانت اطفا حریق

سخن پایانی

برای خاموش کردن حریق از تجهیزات متفاوتی استفاده می‌ شود که بکارگیری از این تجهیزات خاموش کننده، بر اساس نوع حریق، میزان گسترش آتش و شیوه‌ی اطفا متفاوت می باشد. به عنوان مثال هر نوع کپسول های آتش نشانی برای خاموش‌کردن حریق مخصوصی کاربرد دارد که بر اساس 4 نوع محتویات عرضه می شوند؛ کپسول مشتمل بر مواد سردکننده آب و کربن دی اکسید، کپسول شامل مواد خفه‌کننده کف، کربن دی اکسید، ماسه و خاک، کپسول حاوی مواد رقیق‌کننده‌ی هوا نیتروژن و کربن دی اکسید، کپسول تشکیل شده از مواد محدودکننده‌ی واکنش ‌های زنجیره‌ای شیمیایی HFC و پودرهای مخصوص. در این مطلب شما را با انواع تجهیزات خاموش کننده آتش آشنا کردیم و امیدواریم مورد توجه شما قرار گرفته باشد.